ΑΝΑΠΝΟΗ
Το σύνδρομο απνοιών στον ύπνο είναι μια σημαντική νόσος ή οποία τα τελευταία χρόνια αρχίζει και βρίσκει την απαιτούμενη προσοχή από τον ιατρικό κόσμο και το κοινωνικό σύνολο γενικότερα.
Αλλά ας δούμε αρχικά γιατί συμβαίνουν άπνοιες στον ύπνο. Κατα τη διάρκεια του ύπνου, σε μερικά άτομα, οι μαλακοί ιστοί των ανώτερων αεροφόρων οδών χαλαρώνουν τόσο ώστε τελικά αποκλείουν τελείως τη δίοδο του αέρα προς τους πνεύμονες. Κατά την διάρκεια αυτής της απόφραξης παρατηρείται συνήθως ροχαλητό και όσο η απόφραξη παρατείνεται όλο και περισσότερο μειώνεται η οξυγόνωση του αίματος και των ιστών του σώματος και το ροχαλητό επιδεινώνεται. Τελικά ο εγκέφαλος του ασθενή ξυπνά ξαφνικά, λειτουργεί δηλαδή σε «ρηχά» στάδια ύπνου, για να δώσει εντολή να ανοίξουν οι αεροφόροι οδοί και αμέσως μετά ξανακοιμάται. Αυτός ο κύκλος μπορεί να επαναλλαμβάνεται συνεχώς κάθε νύκτα, χωρίς να το αντιλαμβάνεται ο ασθενής.
Καθώς το συγκεκριμένο άτομο δεν απολαμβάνει τον κανονικό βαθύ ύπνο διάφορες αλλαγές συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύκτας. Στην πρωινή έγερση, αυτός ο ασθενής είναι συνήθως κουρασμένος και η ημερήσια υπνηλία αποτελεί ένα πρωταρχικό σύμπτωμα. Η αποφρακτική άπνοια στον ύπνο συνοδεύεται επίσης με διαταραχές στην σεξουαλικότητα, διαταραχές μνήμης, προσοχής και αλλαγές στην προσωπικότητα, όπως για παράδειγμα έντονη ευερεθιστότητα.
Ως κανόνας, η άπνοια στον ύπνο αναγνωρίζεται αρχικά από τον/την συνοδό του κρεβατιού. Ο τυπικός ασθενής είναι ένα παχύσαρκο άτομο με αρτηριακή υπέρταση. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρατήρηρση ότι περίπου το 17% των παχύσαρκων παιδιών παρουσιάζουν σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο. Όπως και άλλες αιτίες ημερήσιας υπνηλίας, το σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο δημιουργεί αυξημένες πιθανότητες για ατυχήματα (όπως οδικά ή εργατικά). Επιπροσθέτως, συνδυάζεται με αυξημένο κίνδυνο ανθεκτικής στα φάρμακα αρτηριακής υπέρτασης, καρδιακών αρρυθμιών, οξέως εμφάγματος του μυοκαρδίου και μερικές φορές καταλήγει στο θάνατο. Το σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο, όταν συνδυάζεται με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, αυξάνει την πιθανότητα καρδιακής ή αναπνευστικής δυσλειτουργίας και ανεπάρκειας.
Η διάγνωση του συνδρόμου
Η διερεύνηση του συνδρόμου απνοιών γίνεται με την εφαρμογή διαφόρων εξετάσεων και καταλήγει στην πολυσωματοκαταγραφική μελέτη κατά τη διάρκεια του ύπνου ή αλλιώς υπνογράφημα. Το οξυγόνο κατά την διάρκεια της εξέτασης διαπιστώνεται συνήθως οτι μειώνεται σε επικίνδυνα επίπεδα και διαπιστώνονται πολλές αρρυθμίες, ενώ η αρχιτεκτονική του ύπνου διαταράσσεται και κατακερματίζεται.
Η θεραπεία του συνδρόμου
Η θεραπεία περιλαμβάνει απώλεια σωματικού βάρους, απαγόρευση χρήσης αλκοόλ ειδικά πριν τον ύπνο, πλάγια θέση σώματος κατά την διάρκεια του ύπνου. Όμως η πρωταρχική θεραπεία του συνδρόμου και συχνά η μόνη εφικτή πρακτικά είναι η εφαρμογή ειδικής ρινικής μάσκας κατά τη διάρκεια του ύπνου, με την οποία χορηγείται αέρας υπό πίεση στις ανώτερες αεροφόρες οδούς, τέτοια ώστε να παραμένουν ανοικτές και να αποφεύγονται οί άπνοιες. Σε μερικές περιπτώσεις ασθενών με σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο έχουν επιπρόσθετη εφαρμογή ειδικοί μηχανισμοί μετατόπισης της κάτω γνάθου (dental appliances), οι οποίοι χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια του ύπνου. Διάφορες χειρουργικές τεχνικές πλαστικής αποκατάστασης των ιστών του φάρυγγα δεν έχουν δείξει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα.
